Cinsiyet geçişi ameliyatında ‘hak ihlali’ dosyası AYM’de
Cinsiyet geçişi için tüm prosedürü tamamlayan ancak ameliyat parası olmadığı için operasyon geçiremeyen P.B.’nin haklarının ihlal edildiği iddiasıyla açtığı davaya bakan mahkeme, dosyayı AYM’ye gönderdi...
Ankara 4. Asliye Hukuk Mahkemesi, Türk Medeni Kanunu’nda yer alan cinsiyet geçiş maddesi ile ilgili 40. maddeye ilişkin önemli bir karara imza attı. Cinsiyet geçiş ameliyatı olmaya hazırlanan P.B., Türkiye’de riskli olabileceği düşüncesiyle ameliyatı yurtdışında olmak istedi. Ancak, ameliyattan önce diğer adımları tamamlayan P.B., ameliyatını henüz gerçekleştirememesi nedeniyle nüfus kağıdını değiştiremedi. Dış görünüşü ile kimliği arasında fark olan P.B. ameliyat için para biriktirmek üzere yaptığı iş başvurularına da olumsuz cevap aldı. P.B., bu gelişmeler üzerine dava açtı. Dava dilekçesinde, P.B.’nin ameliyat olmaktan kaçınmadığı ancak Türkiye’deki ameliyatlarda yaşanan komplikasyonlar nedeniyle ameliyatı yurtdışında olmak istediği fakat nüfus kağıdını değiştiremediği için dış görünüşü ile kimliği arasındaki fark nedeniyle iş bulamadığı savunuldu. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararı ile birlikte yapılan savunmada, “Müvekkil üreme yeteneğinden yoksun bırakılmaya ilişkin tüm ameliyatları geçirmiş ancak sadece erkeklik organına ilişkin prosedür kalmıştır. Bu aşamada kimliği ile görüntüsü birbirini doğrulamadığından iş bulamamaktadır. Bu sebeple ameliyat parası biriktirememektedir. Öncelikle Anayasa’ya aykırılık iddiamızın değerlendirilmesini, akabinde davamızın kabulünü talep ederiz” denildi.
Ankara 4. Asliye Hukuk Mahkemesi, 40. maddenin Anayasa’ya aykırı olduğu iddiasıyla dosyayı Anayasa Mahkemesi’ne gönderdi. Mahkeme, 18 Haziran’da verdiği kararda, “Davacı vekilin Anayasa aykırılık iddiasının ciddi bulunması ile somutluğun denetimi açısından” dosyanın Anayasa Mahkemesi’ne gönderilmesi yönünde hüküm kurarak önemli bir karara imza atmış oldu.
AİHM kararı etkili
Avukat Sinem Hun, 40. maddenin insan haklarını ihlal eden bir düzenleme olduğunu ve yerel mahkemenin kararında bir AİHM kararının etkili olduğunu belirterek, şunları söyledi:
“Medeni Kanunu 40. maddeye göre davacı trans bireyin 18 yaşından büyük olması, evli olmaması, transseksüel yapıda olması, değişikliğin ruh sağlığı açısından zorunlu olması, üremeden sürekli yoksun bulunması gerekmektedir. Tüm bu şartları taşıyan başvurucunun, ameliyat olduktan sonra nüfus kütüğündeki cinsiyet hanesi değiştirilir. Hem oldukça meşakkatli hem de insan hakları ihlali olarak yorumlanabilecek şartlar öngörmektedir. Üreme yeteneğinden sürekli yoksunluk ne demektir? Kanun bu konuda açık olmadığı için uygulamada bu şart üreme organlarını ameliyatla aldırmak yani üreme haklarından vazgeçmek anlamına gelmektedir. Ankara 4. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin dosyayı Anayasa Mahkemesi’ne göndermesi, maddenin barındırdığı insan hakları ihlali anlamına gelen şartların iptal edilmesinin önünü açabilecektir, bu yanıyla oldukça önemlidir. Mahkemenin bu kararı vermesinde AİHM’in Y.Y-Türkiye kararının oldukça etkili olduğunu söylemek gerekir. Bu kararda üreme yeteneğinden sürekli yoksunluk şartını yerine getirmeyen bir trans bireyin ‘üreme yeteneğinden sürekli yoksunluk şartı’nın Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ndeki özel hayata saygı hakkını ihlal ettiği söylenmiş, Y.Y lehine 7 bin Euro tazminata hükmedilmiştir.”
40. madde ne diyor?
Türk Medeni Kanunu’nun 40. maddesinde, “Cinsiyetini değiştirmek isteyen kimse, şahsen başvuruda bulunarak mahkemece cinsiyet değişikliğine izin verilmesini isteyebilir. Ancak, iznin verilebilmesi için istem sahibinin 18 yaşını doldurmuş bulunması ve evli olmaması; ayrıca transseksüel yapıda olup, cinsiyet değişikliğinin ruh sağlığı açısından zorunluluğunu ve üreme yeteneğinden sürekli biçimde yoksun bulunduğunu bir eğitim ve araştırma hastanesinden alınacak resmî sağlık kurulu raporuyla belgelemesi şarttır. Verilen izne bağlı olarak amaç ve tıbbî yöntemlere uygun bir cinsiyet değiştirme ameliyatı gerçekleştirildiğinin resmî sağlık kurulu raporuyla doğrulanması hâlinde, mahkemece nüfus sicilinde gerekli düzeltmenin yapılmasına karar verilir” ifadeleri yer alıyor.
KAYNAK: milliyet.com.tr 22.06.2015
|
|
| Eklenme Tarihi : 23.06.2015 |
| Haber Editörü : PikeAS |
| «« GERi
|
Bu haber 357122 kez okundu.
|
Haberi
Paylaş |
Face
 |
Blog
 |
Frien
 |
Mysp
 |
Twit
 |
|
Not: Bu sayfalarda yer alan yorumlar kişilerin kendi görüşleridir.
Yazılanlardan gabile.com sorumlu tutulamaz.
| Habere Yorum Yaz |
|
`üreme yetenginden srüekli biçimde yoksun bunması`böyle bir madde varken nasıl tüm prosedürlertamamlanblirki? bu madddenin kalkması lazımmmm
Yazan : karokizi
 Beğen (1 kişi bu yorumu beğendi.)
|
|
eller ne bilir derdini...içinde yaşayan sensin,onlar değil..
Yazan : gana
Beğen (2 kişi bu yorumu beğendi.)
|
Yorum yazmak için login olunuz
|
|
Turkish 
English 
German
Diğer başlıklardan bazıları.
